Ürolojik problemler, genetik geçiş ve ileri yaş başta olmak üzere birden farklı nedene bağlı olarak görülme sıklığı giderek artan kısırlık, aileleri maddi- manevi zorlayarak psikososyal problemlere de neden olabiliyor.
Genellikle klinik belirtisi olmayan bu durum yapılan araştırmalara göre her yedi çiftten birinde ortaya çıkabiliyor. Memorial Dicle Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü’nden Op. Dr. Sabire Aygün, kısırlık (infertilite) ve merak edilenler hakkında bilgi verdi.
Gebelik oluşumu için gerekli şartlar sağlanmalı
Kısırlık, bir yıldan uzun süre korunmasız düzenli cinsel ilişkiye rağmen gebe kalınamaması olarak tanımlanmaktadır. 35 yaşından genç kadınlarda 1 yıllık denemeye rağmen gebelik olmaması durumunda doktora başvurulabilir. 35 ila 40 yaş arasında ise altı aylık deneme yeterli görülmektedir.
40 yaşından sonra çocuk sahibi olmayı isteyen çiftler için uzman hekim tarafından uygun görülen tetkikler sonrası tedaviye en kısa sürede başlanmaktadır. Eşler arasında bilinen bir kısırlık problemi varsa, düzensiz veya ağrılı adet döngüleri varsa, genital enfeksiyon geçirildiyse, tekrarlayan düşük öyküsü varsa, kanser tedavisi görülmüş ise veya bilinen endometriozis varsa bu durumlarda daha erken tetkik ve tedaviye başlanabilmektedir.
Kadınlarda gebelik oluşumu için pek çok faktörün bir arada olması gereklidir. Bu faktörler şunları içerir;
- Yumurtalıklardan olgun yumurtanın atılması,
- Yumurtanın tüp tarafından alınması,
- Spermin rahim ağzından ve rahimden geçerek tüp içinde yumurtaya ulaşması,
- Döllenen yumurtanın tüpten rahime ulaşması, buraya yerleşip gelişmesi gerekmektedir.
Kadınlardaki bu işleyişi engelleyecek herhangi bir durum kısırlığa sebep olabilmektedir.
Erkeklerde görülen bu belirtilere dikkat edilmeli
Erkekler de kadınlarda olduğu gibi bir yıllık korunmasız düzenli ilişkiye rağmen çocuk sahibi olamadığında kısırlık tanısı alabilmektedir. Erkeklerde kısırlık belirtisi çoğu zaman yoktur. Ancak bazılarında edinilmiş hastalıklar, hormonal dengesizlik, testis etrafında genişlemiş damar yapıları veya spermin geçişini engelleyen durumlar söz konusu olabilir. Erkeklerde görülen şu belirtiler kısırlık işareti olabilir;
- Semenin salınımında zorluk, salınan semen miktarında azlık, cinsel istekte azalma, sertleşme problemleri,
- Testiste ağrı, şişlik veya ele gelen kitle,
- Tekrarlayan solunum yolu enfeksiyonları,
- Koku alamama,
- Meme dokusunda büyüme,
- Yüz ve vücutta azalmış kıllanma veya diğer kromozomal veya hormonal bozukluk belirtileri,
- Laboratuvar bulgusu olarak azalmış sperm sayısı belirti olarak sayılabilir.
Erken dönemde tedavi ile anne baba olabilirsiniz
Kısırlık riskini artıran bazı belirleyici durumlar bulunmaktadır. İleri yaş, tütün ürünü kullanımı, aşırı kilo ve alkol tüketiminden kaçınılmalıdır. Bazı genetik hastalıklarda veya gelişimsel problemlerde kısırlık doğuştan olabilir. Ancak tespit edilecek soruna göre tedavi seçenekleri değişmektedir.
Bu durumun temel nedenini belirlemek için kadınlarda ve erkeklerde muayene sonrası yapılabilecek testler mevcuttur. Hormon tahlili, sperm analizi, rahim filmi çekilmesi, yumurtlamanın kontrolü, laparoskopi ve histeroskopi bu tetkikler içerisinde yer almaktadır.
Yapılacak tetkikler sonucunda kesin tanı alınması ile tedavi seçenekleri belirlenecektir. Bazen kadın ve erkeğe hormon tedavisi verilerek, bazı durumlarda ise yumurtlamanın sağlanması ile veya bir cerrahi işlem ile sorun çözülebilirken bazı hallerde ise aşılama veya tüp bebek gerekebilmektedir.
Alanında başarılı ve deneyimli hekimler tarafından uygulanacak tedavi ile anne baba olmak mümkün olabilmektedir.
