6-20 Şubat 2023 tarihli depremlerde büyük hasar alan Antakya’nın yeniden canlandırılmasına katkı koymak amacıyla kurulan “Ortak Akıl – Antakya Platformu” hazır çözümler yerine yeni bir süreç önerisi sunuyor. Şehrin yeniden ayağa kaldırılmasının sadece bir imar meselesinden ibaret olmadığını ilk dile getirenler Antakyalılar olmuştu. Bu sese kulak veren farklı mesleklerden uzmanların bir araya gelerek kurdukları platformun önerisi açık ve şeffaf bir iş birliğine dayanan bir planlama modeli.
Ortak Akıl-Antakya deprem felaketinin hemen ardından farklı disiplinlerden uzmanları ve meslek insanlarını bir araya getiren bağımsız bir platform olarak kuruldu. Öncelikli hedefi Antakya’nın yeniden ayağa kaldırılması olarak tarif edilmiş olsa da daha geniş bir bağlamda ülkemizde deprem dirençli ve sürdürülebilir kentsel çevre kültürünün gelişimine katkı sağlamak. Kuşkusuz bu tek başına bir meslek veya uzmanlar grubunun üstesinden gelemeyeceği kadar çetrefilli bir sorun. Bu nedenle platformun adında işaret edilen ortak akla ihtiyaç var. Hazır çözümlerin kolaycılığına kapılmadan, yeni bir yola çıkarak beraberce üretmek önerinin ana fikrini oluşturuyor.
Neden Antakya?
Geçmiş felaketlerin -kimi yer altında kimi yer üstünde- izlerini taşıyan katmanlı yapısı düşünüldüğünde Antakya’nın bu son depremin ardından şehirlerin yeniden canlandırılma çalışmaları için simgesel bir önemi olduğu söylenebilir. Antakya’da anlatılan eski halk hikayelerine kulak verirsek geçmişte 7 defa aynı akıbete uğradığı söylenen kentin bu felaket döngüsüne nasıl son vereceği sorusu Ortak Akıl-Antakya’nın ana problemidir. Her ne kadar odakta Antakya olsa da sürecin sonunda ortaya çıkacak yol haritası farklı ölçeklerde benzer felaketlerin endişesini taşıyan bütün şehirlerimiz için de örnek alınabilecek bir model olacaktır. Zira bu çalışma şehirlerimizin yeniden imarı kadar bir deprem kültürünün inşası için de örnek sunabilir.
Yeni bir Model
Zorlu ve karmaşık sorunların kolay ve mucizevi çözümleri olmadığını şehirlerimizin yakın tarihi bize göstermiş olmalı. İçinde bulunduğumuz şartların acil harekete geçmeyi zorunlu kıldığını, ancak telaşla atılacak adımların gelecekte daha büyük felaketlerin yolunu açacağını görüyoruz. Bir yerlerde zaten var olan hazır çözümlerin sorunlarımızı daha da içinden çıkılmaz hale getirdiğini, uzmanların kendi alanlarında yetkin olsalar da kimsenin bilmediği özel bir sırra sahip olmadığını, eğer bir çözüm olacaksa bunun ancak hepimizin elini taşın altına koyduğu bir platformda karşılıklı temas ile mümkün olabileceğini biliyoruz.
Platformun hedefi çok katmanlı ve şeffaf bir katılım süreci ile nitelikli bir planlama çalışmasının ortaya konmasıdır. Antakya’nın fiziksel ve kültürel değerlerini veri olarak kabul eden, modern şehir planlama tarihinin tecrübelerini dikkate alan ve paydaşların katılımına açık bir süreç önerilmektedir. Şehre giydirilecek donmuş bir tasarıdan çok esnek bir sürecin yol haritasının belirleneceği bu yeni model ülkemizde planlama çalışmalarının dönüşümüne de katkı sağlayabilecek bir yöntem önerisi olarak da görülebilir.
Platform kimlerden oluşuyor?
Ortak Akıl-Antakya Platformu Prof. Dr. İlhan Tekeli, Bekir Ağırdır ve Yiğit Gülöksüz’den oluşan bir Danışma Kurulu önderliğinde, Kentsel Planlama alanında, Prof. Dr. Murat Güvenç, Prof. Dr. Osman Balaban ve Prof. Dr. Tamer Gök; Mimari alanda Prof. Dr. Ece Ceylan Baba, Emre Arolat ve Murat Tabanlıoğlu; Koruma ve Restorasyon alanında Prof. Dr. Can Binan ve Dr. Gülsün Tanyeli; Arkeoloji alanında Kenan Yurttagül; Hukuk alanında Prof. Dr. Adem Sözüer ve Ömür Yarsuvat; Yer Bilim ve Deprem Uzmanlığı alanında Prof. Dr. Naci Görür ve Prof. Dr. Alper İlki; Ekonomi alanında Cevdet Akçay ve Tayfun Bayazıt; Kültür ve Sanat alanında Rabia – Ali Güreli, Görgün Taner ve Mert Fırat; İletişim alanında Fatih Altaylı ve Levent Erden; Eğitim alanında Prof. Dr. Selçuk Şirin; Sağlık alanında Prof. Dr. Gazi Huri; İklim Bilim alanında Prof. Dr. Levent Kurnaz; Turizm alanında Sabiha Asfuroğlu gibi kendi alanında yetkin meslek insanları ile Namık Tan ve Mithat Rende gibi Diplomatlar, İbrahim Seyfittinoğlu, Rahel Butros ve Talat Yeşiloğlu gibi önde gelen Antakyalı iş insanlarından oluşuyor.
